YUMN BABA ZAVİYESİ’NDEN HAMİDİYE MEVLEVÎHANESİ’NE: MARAŞ MEVLEVİHANESİ

YUMN BABA ZAVİYESİ’NDEN HAMİDİYE MEVLEVÎHANESİ’NE: MARAŞ MEVLEVİHANESİ

Dr. Nazif ÖZTÜRK

GİRİŞ

Maraş Mevlevîhânesi’nin hizmete açıldığı mekân, Dulkadirli/Zülkadirli Beylerinden Alâüddevle Bey (ö.l515)’in zâviye olarak yaptırıp vakfettiği ve dört asır fasılasız “Yumn Baba Zaviyesi” olarak, tesis gayesi doğrultusunda sosyal faaliyet gösteren köklü bir vakıf hizmet kuruluşudur. İşin öznesi “Maraş Mevlevîhânesi” olmakla beraber, bu tek cümle içerisinden meseleye kronolojik olarak baktığımızda karşımıza, “zâviye”, “vakıf ve “Yumn Baba/Decle” isim ve kavranılan çıkmaktadır. Konuyu temelden ele elma çabamız, ilk bakışta, mevzuun dağılacağı endişesiyle gereksiz görülebilir; fakat unutulmamalıdır ki, “kültür teferruatlarda gizlidir”.

Bu temel ilkeden hareketle mikro tarihçilik açısından derli-toplu bir örnek sunmak ve tarihî seyir içerisinde Maraş’ın sosyal hayatı hakkında bilgi vermek adına, önce “zâviye” konusu ele alınacaktır. Sonra değişik okuma şekilleri sebebiyle araştırmacıları. yanıltan “Yumn” kelimesi üzerinde durulacak, iaşe ve ibatenin yanında zâviyede sürdürülen eğitimin hangi tasavvuf ekolüne göre yürütüldüğünün tespitine çalışılacak, zâviyeye hayatiyet veren üç vakfiyenin tahlilleri yapılacak ve konunun bu şekilde temellendirilmesinden sonra Mevlevîhânenin anlatımına geçilecektir.